97% van gemeenten loopt achter: Is jouw gemeente klaar voor de Wmebv?

Op 1 januari 2026 treedt de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) in werking. Vanaf dat moment zijn gemeenten verplicht om burgers en bedrijven volledig digitaal te laten communiceren met de overheid. Wat nu nog als extra service geldt, wordt straks de wettelijke norm. 

De urgentie is groot: uit onderzoek van adviesbureau Daadkracht blijkt dat slechts 9 van de 342 gemeenten al volledig digitaal communiceren voor de onderzochte diensten. Met andere woorden: 97% van de gemeenten voldoet nog niet aan de Wmebv. De tijd begint te dringen. 

Wat houdt de Wmebv in? 

De Wmebv moderniseert en uniformeert de digitale communicatie tussen overheid en samenleving. De kern is helder: de burger bepaalt het kanaal. Wie digitaal zaken wil doen met de overheid, moet dat volledig, veilig en gebruiksvriendelijk kunnen doen. 

Voor gemeenten betekent dit dat een groot deel van hun processen geraakt wordt. Denk aan vergunningaanvragen, meldingen openbare ruimte, bezwaarprocedures, correspondentie via MijnOverheid of berichtenportalen. Overal waar digitaal contact plaatsvindt, gelden straks nieuwe verplichtingen. 

Drie kernverplichtingen op een rij 

Aanwijzing van digitale kanalen 
Gemeenten moeten een of meer digitale kanalen aanwijzen voor formele communicatie (zoals portalen, webformulieren of e-mail). 

Ontvangstbevestiging en logging 
Elk digitaal bericht moet automatisch worden bevestigd. Daarnaast moet de gemeente kunnen aantonen wanneer een bericht is ontvangen en behandeld. 

Zorgplicht 
Gemeenten moeten burgers en ondernemers helpen die moeite hebben met digitale dienstverlening. Bijvoorbeeld via ondersteuning aan de balie of telefonische hulp. Daarnaast verplicht de Wmebv dat digitale processen veilig, toegankelijk en gebruiksvriendelijk zijn. Dat betekent ook dat digitale processen moeten voldoen aan de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen (WCAG), zodat websites, formulieren en portalen voor iedereen, ook inwoners met een beperking, toegankelijk en bruikbaar zijn. Een gebrekkig PDF-formulier of ontoegankelijke webpagina voldoet dus niet meer. 

De Wmebv raakt veel processen 

De impact van de wet is groot. De Wmebv beperkt zich niet tot een afdeling of kanaal, maar raakt bijna alle onderdelen van de gemeentelijke organisatie. 

Van vergunningverlening en burgerzaken tot handhaving, communicatie en ICT, overal moet digitale communicatie worden herzien. Processen moeten niet alleen digitaal beschikbaar zijn, maar ook voldoen aan eisen van toegankelijkheid, informatiebeveiliging, archivering en juridische houdbaarheid. 

Veel gemeenten onderschatten dit. De wet vraagt niet om een technische aanpassing, maar om een organisatie brede verandering. Denk aan: 

• Het herontwerpen van formulieren en webprocessen, 

• Het inrichten van zaakgericht werken met logging, 

• Het trainen van medewerkers op digitale communicatie, 

• Het borgen van ondersteuning voor minder digitale inwoners. 

Kortom: de Wmebv vraagt om samenwerking tussen beleid, uitvoering, ICT en communicatie. Niet om losse projecten, maar om een gezamenlijke digitale strategie richting 2026. 

Op weg naar de Wmebv 2026 

Omdat de impact zo breed is, starten we met een blogreeks: “Op weg naar Wmebv 2026.” 
Zie het als een roadmap richting januari 2026, waarin we per thema uitleggen wat de wet vraagt en hoe jouw gemeente hierop kan voorsorteren. 

Onderwerpen die we de komende maanden behandelen zijn onder andere: 

• Formulieren: de digitale ruggengraat van gemeentelijke dienstverlening 

• Zorgplicht: hoe je ook digitaal minder vaardige inwoners ondersteunt 

• Zaakgericht werken en bewijslast: waarom processen en logging cruciaal zijn 

• Meldingen openbare ruimte: laagdrempelig digitaal melden 

• Burgerportalen en regelhulpen: transparantie en gebruiksgemak 

• De toekomst na 2026: AI, toegankelijkheid en duurzaamheid 

De klok tikt richting 2026 

1 januari 2026 lijkt ver weg, maar de aanpassingen vragen een goede voorbereiding. Digitale communicatie wordt geen extra service meer, maar een wettelijke verplichting. 

In deel 2 van deze serie duiken we dieper in formulieren, de ruggengraat van digitale dienstverlening. We laten we zien hoe gemeenten deze zwakke schakel Wmebv-proof maken. 

Samen bouwen we aan optimale digitale dienstverlening en een volledig drempelvrije overheid voor al onze inwoners. Wil je intussen weten waar jouw gemeente staat? Plan een vrijblijvend adviesgesprek en bepaal welke stappen je nu al kunt zetten richting 2026.